knowt logo

Woordenlijst - H1 t/m H24

ambiguïteit, wat op verschillende manieren begrepen kan worden

communie, katholiek gebruik dat bestaat uit het eten van de hostie

connotatie, (emotionele) bijgedachte bij een woord

consensus, overeenstemming van mening

faciliteren, datgene wat nodig is beschikbaar maken

lexicon, alfabetisch overzicht van termen in een bepaald vakgebied

populatie, groep organismen die in een bepaald gebied voorkomen

verloedering, algehele achteruitgang

verworvenheid, iets dat je door betaling of inspanning gekregen hebt

autonomie, recht om zelf te bepalen wat je doet

devalueren, minder in waarde (laten) worden

gimmick, iets dat grappig en niet al te serieus is

gutmensch, iemand die zeer politiek correct is en daarmee te koop loopt

moraliteit, de leer van de gewoontes en deugden

moreel, wat te maken heeft met ideeën over goed en slecht

oriënteren, informatie verzamelen, een beeld vormen

paradox, uitspraak die zichzelf tegenspreekt

parafraseren, in andere (eigen) woorden navertellen

artistiek, kunstzinnig

bevreemdend, voor verbazing zorgend

fenomeen, verschijnsel

geprivilegieerd, bevoorrecht

identiteitsdebat, discussie over de invulling van een bepaalde identiteit

marginaliseren, ervoor zorgen dat iets of een groep minder belangrijk of invloedrijk wordt

pamflet, stuk papier waarop kort en duidelijk een standpunt staat

pontificaal, zeer nadrukkelijk

toe-eigenen, iets tot zijn bezit maken

vermeend, zoals verondersteld wordt

analyse, onderzoek naar hoe iets in elkaar zit

anekdote, grappig en kort verhaal over iets dat echt gebeurd is

bloemrijk, beeldend

context, verband of (tekstuele) omgeving waarin iets gebeurt of staat

drieluik, driedelig kunstwerk

eindredactie, de laatste controle op een te publiceren werk

inslag, insteek, instelling

introduceren, aankondigen, voorstellen

kordaat, flink en doortastend

reduceren, verminderen

berisping, terechtwijzing

frauduleus, hetgeen door bedrog tot stand is gekomen of teweeg is gebracht

onderzoeksvraag, centrale vraag waarop een wetenschappelijk onderzoek antwoord probeert te vinden

onregelmatigheid, iets dat niet gaat zoals het hoort

rijsttafel, een combinatie van rijstschotels en bijgerechten uit de Indonesische keuken en Indische keuken

scriptie, tekst over een bepaald onderwerp in het kader van een opleiding

tutor, studentenbegeleider

tweedeling, verdeling of splitsing in twee min of meer gelijke delen

weerbarstig, als iets of iemand zich anders gedraagt dan je wilt

weerlegging, tegenspraak

activisme, het zich ergens actief voor inzetten

antropologie, wetenschap die de mens als onderwerp van studie heeft

definiëren, duidelijk omschrijven

discipline, richting binnen wetenschap, kunst of sport

filosofisch, wat verband houdt met filosofie

gevoelswereld, individuele belevingswereld van emoties en gevoelens

interactie, het op elkaar reageren van personen of zaken

leentjebuur spelen, vaak iets willen gebruiken van een ander zodat men het zelf niet hoeft aan te schaffen

subject, onderwerp

altruïstisch, onbaatzuchtig

casting, selectie van artiesten (zoals acteurs en dansers) voor een specifieke rol

diversiteit, verscheidenheid

empathisch, met inlevingsvermogen

kitsch, onechte, sentimentele kunst

polariseren, door het benadrukken van ongelijkheid en tegenstellingen de spanning tussen (groepen) mensen vergroten

reaguurder, iemand die op een weblog ongenuanceerd zijn mening verkondigt

stereotyperen, een overdreven beeld schetsen van een groep, gebaseerd op (vaak negatieve) vooroordelen

storyboard, uitgetekend draaiboek van alle shots / scènes

wensdenken, datgene wat men wenst als waar beschouwen, daarbij voorbijgaand aan de feiten

accuraat, nauwkeurig

fluittaal, een manier van communicatie via fluiten

kunstmatige intelligentie, het vermogen van een machine of computer om intelligent menselijk gedrag te imiteren

laaggeletterd, moeite hebben met lezen en / of schrijven

obscuur, duister

paraat, meteen beschikbaar voor gebruik

relevant, van toepassing, van belang

vuistregel, algemene regel die je in de meeste gevallen kunt toepassen

consequent, steeds op dezelfde manier

consequentie, resultaat van iets wat je doet

culinair, de kookkunst betreffend

erkenning, een bevestiging van de juistheid of geldigheid van iets

limiet, uiterste grens

onontbeerlijk, onmisbaar

productiviteit, mate van productie

recidive, terugval in misdadigheid

associatie, het onbewust verbinden van de ene gedachte met de andere

authentiek, echt, gelijk aan het origineel

furie, grote woede

handelsverdrag, een verdrag dat gesloten wordt ter bevordering van de internationale handel

inauguratie, plechtige ceremonie waarbij iemand officieel wordt geïnstalleerd

incompetent, onbekwaam

karakteriseren, beschrijven van de eigenschappen van iets of iemand

stoplap, cliché

tomeloos, door niets belemmerd

verbaal, wat betrekking heeft op het spreken

attaqueren, verbaal, fysiek of digitaal aanvallen

indicator, verschijnsel als aanwijzing voor de aanwezigheid van iets anders

nodeloos, onnodig

pneunomie, longontsteking

quarantaine, afzondering om besmetting te voorkomen

zonder blikken of blozen, onbeschaamd

zzp'er, een zelfstandige ondernemer die geen personeel in dienst heeft (zelfstandige zonder personeel)

averechts, in de tegenovergestelde richting

correleren, in onderling verband staan

gezondheidsclaim, claim over de gezondheidsvoordelen van een product

implementeren, invoeren en in gebruik nemen

macro-, groot(schalig)

micro-, klein(schalig)

migratieachtergrond, verleden waarin migratie een rol speelt

nuance, klein verschil

proefpersoon, iemand die meedoet aan een onderzoek of een experiment

segregatie, afzondering van een bevolkingsgroep uit de maatschappij

arbitrair, willekeurig

curator, iemand die een tentoonstelling samenstelt

dwangbuis, een kledingstuk dat de drager bewegingsvrijheid van de armen en handen ontneemt

gezwam, zinloos gepraat

iemand aansprakelijk stellen, iemand verantwoordelijk stellen voor de schade die hij heeft aangericht

kunsthistoricus, iemand die kunstgeschiedenis heeft gestudeerd

medium, middel voor het geven van informatie, zoals krant, tv en radio

nopen, noodzakelijk maken

offerte, aanbod om voor een vast bedrag werk te doen

ontstekingsmechanisme, mechanisme waarmee ontplofbare stoffen tot ontploffing worden gebracht

asteroïde, een rotsachtig brokstuk dat in een baan rond de zon vliegt

bekoren, plezier doen

jip-en-janneketaal, erg eenvoudig en helder taalgebruik, zoals je spreekt tegen kinderen

kwinkslag, geestige uitspraak

pandemonium, hels lawaai

peilloos, onmetelijk diep

proactief, waarbij je niet afwacht, maar vooruitdenkt

webcare, het bewaken van de reputatie van een bedrijf of merk in de sociale media

accessoire, een attribuut dat als aanvulling dient

archaïsch, van oude tijden

esthetisch, wat met schoonheid te maken heeft

gemeen hebben, in een of ander opzicht erop lijken

recht doen aan, op de juiste manier behandelen

retro, terug in de mode

kruin, bovenkant van een mensenhoofd

ludiek, losjes, vrolijk en creatief

nonchalant, de indruk gevend dat je dingen niet belangrijk vindt

onheil, bezweren een gevaar, ramp of ongeluk afweren

projectie, je eigen gedachten en gevoelens toeschrijven aan iemand anders

repertoire, alles wat een uitvoerend kunstenaar of een gezelschap kan uitvoeren

schematisering, vereenvoudige, geschematiseerde voorstelling van de werkelijkheid

autoritair, bazig, wie zijn wil aan anderen oplegt

compassie, verdrietig gevoel als iemand anders iets naars meemaakt

geforceerd, gedwongen en daardoor onecht

gegarandeerd, waar je niet aan twijfelt

onbezield, zonder geest, dof, levenloos

regulator, regelaar, wat in goede banen leidt

sociale psychologie, wetenschap die bestudeert hoe mensen elkaars gedachten, gevoelens en gedragingen beïnvloeden

theatraal, niet natuurlijk, overdreven

argeloos, niet bewust van mogelijke gevaren

doorgewinterd, zeer ervaren

fileren, graten of botten verwijderen (uit vis of vlees)

frequent,vaak voorkomend

geducht, wie angst of ontzag oproept

remedie, middel om iets wat ongewenst is te verbeteren

respondent, iemand die een vragenlijst over een bepaald onderwerp beantwoordt

uitputtend, grondig, volledig

verdienmodel, de manier waarop een bedrijf geld verdient

anticiperen, rekening houden met toekomstige situaties en ontwikkelingen

behelzen, als onderwerp hebben, erover gaan

beursgenoteerd, wanneer aandelen in het bedrijf verhandeld worden op een aandelenbeurs

chanteren, iemand iets afdwingen door ergens mee te dreigen

constructief, bruikbaar, opbouwend

legaliseren, (iets of iemand) officieel of wettig maken

paardenmiddel, heftig maar doeltreffend middel

quotum, vastgestelde hoeveelheid

sanctioneren, een strafmaatregel opleggen, (iets) goedkeuren

suboptimaal, niet optimaal

competitief, strijdlustig

criticaster, iemand die constant kritiek levert op iets of iemand

dubieus, twijfelachtig

gezagsgetrouw, als je het gezag gehoorzaamt

impulsremming, het vermogen om een directe reactie te kunnen onderdrukken en een weloverwogen keuze te maken

onverkwikkelijk, als iets zorgt dat je je ongemakkelijk voelt

privatiseren, (bedrijven van de overheid) omvormen tot commerciële bedrijven

syndroom, geheel van verschijnselen die horen bij een ziekte of aandoening

toxisch, giftig

communist, aanhanger van het communisme

dimensie, element, aspect

evident, zeer duidelijk

genuanceerd, wat rekening houdt met veel aspecten van iets

goelag, Russisch interneringskamp, voornamelijk voor politieke gevangenen

legitiem, wettelijk, terecht

monopolie, officieel recht om als enige iets te doen of te verkopen

propageren, sterk aanraden

wars zijn van, afwijzend staan tegenover

baren, een kind krijgen

bejubelen, toejuichen

hypochondrisch, wie zich voortdurend inbeeldt een ernstige ziekte of kwaal te hebben

in de trant van, op de manier van, lijkend op

materieel, wat te maken heeft met dingen en geld

ontwrichten, (iets dat werkt, georganiseerd is) helemaal verstoren

smalen, blijk geven van minachting

constructie, de manier waarop iets in elkaar zit

een tweesnijdend zwaard, iets met belangrijke, duidelijke voordelen maar met minstens even belangrijke, vaak minder duidelijke nadelen

elitair, alleen voor de machtigen en rijken

gekunsteld, geforceerd, gemaakt

kloof, verschil, afstand

maatwerk, werk dat precisie en flexibiliteit vereist

ambtelijk, wat bij het ambt of de ambtenaren hoort

briefconventie, de algemene regels die gelden voor het opstellen en schrijven van een officiële brief

genootschap, vereniging met een bepaalde doelstelling

neerlandistiek, wetenschap die de Nederlandse taal en de geschiedenis en de letterkunde ervan bestudeert

ondermijnen, verzwakken, aantasten

positie, toestand waarin je je bevindt

benadering, aanpak

reputatie, hoe er door anderen over iets of iemand wordt gedacht

bachelor, het eerste deel van een wetenschappelijke of hbo-opleiding

SV

Woordenlijst - H1 t/m H24

ambiguïteit, wat op verschillende manieren begrepen kan worden

communie, katholiek gebruik dat bestaat uit het eten van de hostie

connotatie, (emotionele) bijgedachte bij een woord

consensus, overeenstemming van mening

faciliteren, datgene wat nodig is beschikbaar maken

lexicon, alfabetisch overzicht van termen in een bepaald vakgebied

populatie, groep organismen die in een bepaald gebied voorkomen

verloedering, algehele achteruitgang

verworvenheid, iets dat je door betaling of inspanning gekregen hebt

autonomie, recht om zelf te bepalen wat je doet

devalueren, minder in waarde (laten) worden

gimmick, iets dat grappig en niet al te serieus is

gutmensch, iemand die zeer politiek correct is en daarmee te koop loopt

moraliteit, de leer van de gewoontes en deugden

moreel, wat te maken heeft met ideeën over goed en slecht

oriënteren, informatie verzamelen, een beeld vormen

paradox, uitspraak die zichzelf tegenspreekt

parafraseren, in andere (eigen) woorden navertellen

artistiek, kunstzinnig

bevreemdend, voor verbazing zorgend

fenomeen, verschijnsel

geprivilegieerd, bevoorrecht

identiteitsdebat, discussie over de invulling van een bepaalde identiteit

marginaliseren, ervoor zorgen dat iets of een groep minder belangrijk of invloedrijk wordt

pamflet, stuk papier waarop kort en duidelijk een standpunt staat

pontificaal, zeer nadrukkelijk

toe-eigenen, iets tot zijn bezit maken

vermeend, zoals verondersteld wordt

analyse, onderzoek naar hoe iets in elkaar zit

anekdote, grappig en kort verhaal over iets dat echt gebeurd is

bloemrijk, beeldend

context, verband of (tekstuele) omgeving waarin iets gebeurt of staat

drieluik, driedelig kunstwerk

eindredactie, de laatste controle op een te publiceren werk

inslag, insteek, instelling

introduceren, aankondigen, voorstellen

kordaat, flink en doortastend

reduceren, verminderen

berisping, terechtwijzing

frauduleus, hetgeen door bedrog tot stand is gekomen of teweeg is gebracht

onderzoeksvraag, centrale vraag waarop een wetenschappelijk onderzoek antwoord probeert te vinden

onregelmatigheid, iets dat niet gaat zoals het hoort

rijsttafel, een combinatie van rijstschotels en bijgerechten uit de Indonesische keuken en Indische keuken

scriptie, tekst over een bepaald onderwerp in het kader van een opleiding

tutor, studentenbegeleider

tweedeling, verdeling of splitsing in twee min of meer gelijke delen

weerbarstig, als iets of iemand zich anders gedraagt dan je wilt

weerlegging, tegenspraak

activisme, het zich ergens actief voor inzetten

antropologie, wetenschap die de mens als onderwerp van studie heeft

definiëren, duidelijk omschrijven

discipline, richting binnen wetenschap, kunst of sport

filosofisch, wat verband houdt met filosofie

gevoelswereld, individuele belevingswereld van emoties en gevoelens

interactie, het op elkaar reageren van personen of zaken

leentjebuur spelen, vaak iets willen gebruiken van een ander zodat men het zelf niet hoeft aan te schaffen

subject, onderwerp

altruïstisch, onbaatzuchtig

casting, selectie van artiesten (zoals acteurs en dansers) voor een specifieke rol

diversiteit, verscheidenheid

empathisch, met inlevingsvermogen

kitsch, onechte, sentimentele kunst

polariseren, door het benadrukken van ongelijkheid en tegenstellingen de spanning tussen (groepen) mensen vergroten

reaguurder, iemand die op een weblog ongenuanceerd zijn mening verkondigt

stereotyperen, een overdreven beeld schetsen van een groep, gebaseerd op (vaak negatieve) vooroordelen

storyboard, uitgetekend draaiboek van alle shots / scènes

wensdenken, datgene wat men wenst als waar beschouwen, daarbij voorbijgaand aan de feiten

accuraat, nauwkeurig

fluittaal, een manier van communicatie via fluiten

kunstmatige intelligentie, het vermogen van een machine of computer om intelligent menselijk gedrag te imiteren

laaggeletterd, moeite hebben met lezen en / of schrijven

obscuur, duister

paraat, meteen beschikbaar voor gebruik

relevant, van toepassing, van belang

vuistregel, algemene regel die je in de meeste gevallen kunt toepassen

consequent, steeds op dezelfde manier

consequentie, resultaat van iets wat je doet

culinair, de kookkunst betreffend

erkenning, een bevestiging van de juistheid of geldigheid van iets

limiet, uiterste grens

onontbeerlijk, onmisbaar

productiviteit, mate van productie

recidive, terugval in misdadigheid

associatie, het onbewust verbinden van de ene gedachte met de andere

authentiek, echt, gelijk aan het origineel

furie, grote woede

handelsverdrag, een verdrag dat gesloten wordt ter bevordering van de internationale handel

inauguratie, plechtige ceremonie waarbij iemand officieel wordt geïnstalleerd

incompetent, onbekwaam

karakteriseren, beschrijven van de eigenschappen van iets of iemand

stoplap, cliché

tomeloos, door niets belemmerd

verbaal, wat betrekking heeft op het spreken

attaqueren, verbaal, fysiek of digitaal aanvallen

indicator, verschijnsel als aanwijzing voor de aanwezigheid van iets anders

nodeloos, onnodig

pneunomie, longontsteking

quarantaine, afzondering om besmetting te voorkomen

zonder blikken of blozen, onbeschaamd

zzp'er, een zelfstandige ondernemer die geen personeel in dienst heeft (zelfstandige zonder personeel)

averechts, in de tegenovergestelde richting

correleren, in onderling verband staan

gezondheidsclaim, claim over de gezondheidsvoordelen van een product

implementeren, invoeren en in gebruik nemen

macro-, groot(schalig)

micro-, klein(schalig)

migratieachtergrond, verleden waarin migratie een rol speelt

nuance, klein verschil

proefpersoon, iemand die meedoet aan een onderzoek of een experiment

segregatie, afzondering van een bevolkingsgroep uit de maatschappij

arbitrair, willekeurig

curator, iemand die een tentoonstelling samenstelt

dwangbuis, een kledingstuk dat de drager bewegingsvrijheid van de armen en handen ontneemt

gezwam, zinloos gepraat

iemand aansprakelijk stellen, iemand verantwoordelijk stellen voor de schade die hij heeft aangericht

kunsthistoricus, iemand die kunstgeschiedenis heeft gestudeerd

medium, middel voor het geven van informatie, zoals krant, tv en radio

nopen, noodzakelijk maken

offerte, aanbod om voor een vast bedrag werk te doen

ontstekingsmechanisme, mechanisme waarmee ontplofbare stoffen tot ontploffing worden gebracht

asteroïde, een rotsachtig brokstuk dat in een baan rond de zon vliegt

bekoren, plezier doen

jip-en-janneketaal, erg eenvoudig en helder taalgebruik, zoals je spreekt tegen kinderen

kwinkslag, geestige uitspraak

pandemonium, hels lawaai

peilloos, onmetelijk diep

proactief, waarbij je niet afwacht, maar vooruitdenkt

webcare, het bewaken van de reputatie van een bedrijf of merk in de sociale media

accessoire, een attribuut dat als aanvulling dient

archaïsch, van oude tijden

esthetisch, wat met schoonheid te maken heeft

gemeen hebben, in een of ander opzicht erop lijken

recht doen aan, op de juiste manier behandelen

retro, terug in de mode

kruin, bovenkant van een mensenhoofd

ludiek, losjes, vrolijk en creatief

nonchalant, de indruk gevend dat je dingen niet belangrijk vindt

onheil, bezweren een gevaar, ramp of ongeluk afweren

projectie, je eigen gedachten en gevoelens toeschrijven aan iemand anders

repertoire, alles wat een uitvoerend kunstenaar of een gezelschap kan uitvoeren

schematisering, vereenvoudige, geschematiseerde voorstelling van de werkelijkheid

autoritair, bazig, wie zijn wil aan anderen oplegt

compassie, verdrietig gevoel als iemand anders iets naars meemaakt

geforceerd, gedwongen en daardoor onecht

gegarandeerd, waar je niet aan twijfelt

onbezield, zonder geest, dof, levenloos

regulator, regelaar, wat in goede banen leidt

sociale psychologie, wetenschap die bestudeert hoe mensen elkaars gedachten, gevoelens en gedragingen beïnvloeden

theatraal, niet natuurlijk, overdreven

argeloos, niet bewust van mogelijke gevaren

doorgewinterd, zeer ervaren

fileren, graten of botten verwijderen (uit vis of vlees)

frequent,vaak voorkomend

geducht, wie angst of ontzag oproept

remedie, middel om iets wat ongewenst is te verbeteren

respondent, iemand die een vragenlijst over een bepaald onderwerp beantwoordt

uitputtend, grondig, volledig

verdienmodel, de manier waarop een bedrijf geld verdient

anticiperen, rekening houden met toekomstige situaties en ontwikkelingen

behelzen, als onderwerp hebben, erover gaan

beursgenoteerd, wanneer aandelen in het bedrijf verhandeld worden op een aandelenbeurs

chanteren, iemand iets afdwingen door ergens mee te dreigen

constructief, bruikbaar, opbouwend

legaliseren, (iets of iemand) officieel of wettig maken

paardenmiddel, heftig maar doeltreffend middel

quotum, vastgestelde hoeveelheid

sanctioneren, een strafmaatregel opleggen, (iets) goedkeuren

suboptimaal, niet optimaal

competitief, strijdlustig

criticaster, iemand die constant kritiek levert op iets of iemand

dubieus, twijfelachtig

gezagsgetrouw, als je het gezag gehoorzaamt

impulsremming, het vermogen om een directe reactie te kunnen onderdrukken en een weloverwogen keuze te maken

onverkwikkelijk, als iets zorgt dat je je ongemakkelijk voelt

privatiseren, (bedrijven van de overheid) omvormen tot commerciële bedrijven

syndroom, geheel van verschijnselen die horen bij een ziekte of aandoening

toxisch, giftig

communist, aanhanger van het communisme

dimensie, element, aspect

evident, zeer duidelijk

genuanceerd, wat rekening houdt met veel aspecten van iets

goelag, Russisch interneringskamp, voornamelijk voor politieke gevangenen

legitiem, wettelijk, terecht

monopolie, officieel recht om als enige iets te doen of te verkopen

propageren, sterk aanraden

wars zijn van, afwijzend staan tegenover

baren, een kind krijgen

bejubelen, toejuichen

hypochondrisch, wie zich voortdurend inbeeldt een ernstige ziekte of kwaal te hebben

in de trant van, op de manier van, lijkend op

materieel, wat te maken heeft met dingen en geld

ontwrichten, (iets dat werkt, georganiseerd is) helemaal verstoren

smalen, blijk geven van minachting

constructie, de manier waarop iets in elkaar zit

een tweesnijdend zwaard, iets met belangrijke, duidelijke voordelen maar met minstens even belangrijke, vaak minder duidelijke nadelen

elitair, alleen voor de machtigen en rijken

gekunsteld, geforceerd, gemaakt

kloof, verschil, afstand

maatwerk, werk dat precisie en flexibiliteit vereist

ambtelijk, wat bij het ambt of de ambtenaren hoort

briefconventie, de algemene regels die gelden voor het opstellen en schrijven van een officiële brief

genootschap, vereniging met een bepaalde doelstelling

neerlandistiek, wetenschap die de Nederlandse taal en de geschiedenis en de letterkunde ervan bestudeert

ondermijnen, verzwakken, aantasten

positie, toestand waarin je je bevindt

benadering, aanpak

reputatie, hoe er door anderen over iets of iemand wordt gedacht

bachelor, het eerste deel van een wetenschappelijke of hbo-opleiding